Biography / Curriculum

BIOGRAPHY

°1983 born in Antwerp. Lives and works in Antwerp, Belgium.

Strakke belijningen, regelmatige en repetitieve rasterpatronen geven stedelijke landschappen vorm. Er zijn nauwelijks rustpunten. Die drukte om naar te kijken, zorgt voor een ongemakkelijk gevoel zonder dat we erbij stilstaan. Anne Van Boxelaere (°1983) licht die belijningen eruit en schildert ze. De rasters zijn een metafoor voor hoe wij de werkelijkheid onderverdelen en interpreteren. We kijken vanuit onze ordening naar de wereld. Haar reeks schilderijen van kantoorgebouwen benadrukt de strakheid van horizontale en verticale belijningen. De weergave van licht vormt een essentieel onderdeel van haar werk. Met kleuren of texturen geeft ze lichtinvallen weer en maakt ze patronen zichtbaar.

Van Boxelaere schildert bomen die omgeven zijn door een stedelijke rigide structuur. Het spel van kleuren verbeeldt de lichtreflectie in en beweeglijkheid van bomen. Daarmee benadrukt ze het contrast tussen een natuurlijke en stedelijke omgeving. Rechtlijnig of soepel: alles is onderhevig aan verandering. In haar schilderijen toont Van Boxelaere dat een raster slechts een geconstrueerde realiteit is doorbroken of gewijzigd kan worden. Opbouwen, afbreken en weer opbouwen staan centraal in haar werkwijze. Ze zet een materiaal op haar doeken, krabt, krast of schildert het deels weer weg en zet er opnieuw een laag over. Als ze met olieverf schildert, zet ze veel transparante lagen over elkaar en zoekt ze gaandeweg op het doek naar de geschikte tonaliteit. Van Boxelaere experimenteert met diverse materialen, zoals soorten verf en papier, inkt, poeder, was, rubber of epoxy. Het levert verrassende resultaten op. Ze komt tot de gelaagdheid van de dingen. In haar schilderijen zien we hoe wat was en wat is zich met elkaar vermengt. Ze beschrijft het zelf als wij die geboren worden ergens op een pagina in een boek. Een deel is geschiedenis en een deel moet nog komen en iedereen zoekt zich daarin een weg. We kunnen zaken afbreken en weer opbouwen, maar bestaande structuren blijven aanwezig en we bouwen steeds voort op wat er al was.

Voor haar serie sportvelden vertrekt Van Boxelaere van reclamefolders en verlijmt een dikke laag folders van eenzelfde winkel op een doek. Vervolgens schuurt ze de folders af en werkt ze de tekens weg. De grafische structuur blijft zichtbaar, maar er verschijnt een boeiende textuur die diverse lagen vermengt. Op die papieren laag schildert ze opnieuw tekens die verwijzen naar sportvelden en soms kleurvlekken die beweging van spelers op het veld suggereren. Elke winkel gebruikt een vaste vormgeving en kleuren om hun boodschap over te brengen. De lijnen op sportvelden duiden aan waar iedereen moet staan. Van Boxelaere maakt ook schilderijen over tijdzones. Dat gaat allemaal over sociaal aanvaarde tekens, afspraken en overeenkomsten. Het geeft ons een kader waarmee we ruimte invullen, maar het nadeel is dat we erin vast kunnen zitten als we alles willen definiëren en sturen. Van Boxelaere richt in diverse werken haar aandacht op het raster. Wanneer ze erin vast dreigt te lopen, breekt ze het telkens weer open. Haar experimenten met technieken en materialen bieden soelaas omdat die onverwachte effecten opleveren. Die onvoorspelbaarheid creëert een opening om patronen open te heffen.

We hebben veel onuitgesproken regels in hoe we ons gedragen en met elkaar omgaan. Iedereen positioneert zich daarin en zoekt naar een evenwicht. Ze verschillen van plaats tot plaats dus voor mensen die uit een andere cultuur komen, is het nog moeilijker om zich daaraan aan te passen. In haar reeks Mogadishu schilderijen vertrekt Van Boxelaere van oorlogszones of conflictgebieden. Haar fascinatie voor ruïnes verwijst naar het proces van opbouwen van afbreken. Het gaat niet alleen om de fysieke, maar ook de mentale heropbouw van vluchtelingen die zich opnieuw een weg moeten zoeken.

Van Boxelaere woont zelf in een stad. Met haar werk toont ze hoe daar alles naast en met elkaar kan bestaan. Verschillende schilderijen belichten het stedelijke landschap als een constructie met de aanwezigheid van rasters. In andere werken legt ze de nadruk op de stad als weefsel en kleurrijk amalgaan. Daar valt de belijning weg en komt het spel van licht en veranderlijkheid naar voren. Dat vertaalt zich in schilderijen waar diverse aspecten, zoals culturen, religies en tijdperken samenkomen.
Bij het zien van haar werk zijn we geraakt omdat Van Boxelaere met haar schilderijen onze manier van denken blootlegt. Het is een systeem dat bepaalt hoe wij de dingen zien, maar het is slechts een interpretatie en toont ons de relativiteit van de dingen.

Januari 2021, Indra Devriendt

'Monteren in klamme kleren'
Enkele appreciaties bij het werk van Anne Van Boxelaere door Thibaut Verhoeven

“It’s the strangest sensation
The administration of nature
I dwell in machinery
Little did I know.”
(Mauro Pawlowski & 4T4)

‘Little did I know’, toen ik voor het eerst kennismaakte met het werk van Anne Van Boxelaere, tijdens een atelierbezoek op haar studio aan het HISK, nu een kleine anderhalf jaar geleden. Ik herinner me nog dat we allebei moe waren. We hadden er alle twee een hele reeks atelierbezoeken opzitten. Ik als bezoeker, Anne als gastvrouw. Haar artistieke productie was toen nog minimaal, een viertal collages en een klein aantal schilderijen, beiden op klein formaat. We dronken een pint, en zonder echt over haar werk te praten, kwamen we toch vrijwel meteen tot de – of beter: één van de – kern(en) van de (nood)zaak. Het klonk als een persoonlijke bekentenis, toen Anne Van Boxelaere me vertelde dat we eigenlijk in één grote administratie leven, één alomvattend systeem van ongeschreven regels die emotief niet begrepen kunnen worden, en hoeveel last ze daarvan had. Hoe onhebbelijk en ‘unheimlich’ dat aanvoelt, alsof we voortdurend in klamme kleren rondlopen door dit leven. Het is deze ‘uncannyness’, die het gevolg is van een overdosis empathie en een hypersensitief detectievermogen, en de noodzakelijke, bijna gedwongen omgang hiermee, die volgens mij de kern uitmaken van de collages en schilderijen van Anne Van Boxelaere. In die zin ademt haar werk iets van het klassieke modernistische ‘bildungs’ uitgangspunt dat de (persoonlijke) hypercomplexe realiteit als uitgangspunt neemt voor beeldconstructie. Een veel gebruikte techniek hierbij is die van de montage van beelden, die hierbij niet zomaar als een formeel principe gebruikt wordt, maar als een noodzakelijkheid van de moderne mens om vat te krijgen op het verlies aan controle en emotioneel contact met de ‘wereld van de dingen’, die door de steeds sneller toenemende instrumentalisering en administrering wordt veroorzaakt. Bij Van Boxelaere is het proces dat naar de uiteindelijke montage van haar beelden leidt, en dit zowel in haar collages als in haar schilderijen, extreem chaotisch, zelfs bijna hysterisch te noemen. En dit is bedoeld als compliment, want het getuigt mijns inziens van een zelden geziene artistieke en persoonlijke oprechtheid ten opzichte van het ‘uncanny’ aanvoelen van haar (dagelijkse) realiteit, iets wat haar meteen met de beide voeten in de hedendaagse relevantie zet. De vloer van haar atelier is dan ook één groot amalgaam van honderden beelden, zowel uit haar persoonlijk archief als geplukt uit de media, en fungeert als één monumentale ‘montagemachine’ voor haar collages en schilderijen. Hoewel de aard van het montagemateriaal uitermate divers is – gaande van campy christelijke iconografie over entertainment tot oorlogsfoto’s en bodybuilderbabes – valt er toch een gevoelsmatige rode lijn in te ontwaren. Alle beelden zijn op één of andere manier ‘abject’ te noemen, een term uit de psychologie die ‘verachtelijk’, ‘verwerpelijk’ of ‘schandalig’ betekent, maar wel in alle geledingen, gaande van de ‘zachtste’ tot de ‘hardste’ vormen ervan. Vanuit die optiek bekeken zijn vele werken van Anne Van Boxelaere als het ware ‘schizofreen’. Ze gaat als regisseuse van haar eigen poging tot controle over de abjecte, gesystematiseerde, zelfs kapitalistische en neoliberale werkelijkheid om haar heen, op een bijna sadomasochistische manier op zoek naar door diezelfde werkelijkheid ‘verkrachte’ beelden. Anders gezegd: ze dompelt zich met overgave onder in de verachtelijke realiteit in een poging om er greep op te krijgen, en ze oprecht emotief te kunnen aanvoelen en begrijpen. Zelf spreekt ze in dit verband van ‘schizo-analyse’. Maar er is ook afstand, gelukkig maar. Anne Van Boxelaere verliest zichzelf misschien soms wel in het proces van beeldselectie dat voorafgaat aan haar beeldmontage, maar het eindresultaat wordt wel onderworpen aan een verrassend accuraat controlemechanisme. Een controlemechanisme dat opnieuw een aantal modernistische karakteristieken vertoont. Haar collages vertonen immers een zowel inhoudelijk als vormelijk zorgvuldig georkestreerde grid-structuur dat ze enigszins schatplichtig maakt aan de modernistische geometrisch abstracte schilderkunst en de collagetechnieken van de Kubisten. Een andere ‘beschermingsstrategie’ in de collages zijn de letterlijke ‘filters’ – in de vorm van halfdoorzichtige plexiplaten, ribbelplastic en dergelijke meer - waarmee Van Boxelaere de abjecte beelden afschermt, zowel voor maker als voor toeschouwer, en ze zodoende ook behoedt voor een soort van masochistisch rampvoyeurisme. Deze strategieën maken dat de collages als het ware metaforen worden voor het abjecte nulpunt, het punt waarop een beeld noch afstotelijk, noch aangenaam kan genoemd, benoemd en bekeken worden. Ook Van Boxelaere’s schilderijen vertonen een merkwaardig modernistisch aandoend, en ditmaal letterlijk beschermingsmechanisme; dat van het minutieuze dichtschilderen. De verwerpelijkheid van de beelden wordt aan het oog onttrokken door een dichte verflaag, niet zelden geschilderd in een rasterpatroon, waarbij ze soms nog op een aantal plaatsen doorschemeren. Deze schijnbare abstractie’ geeft de schilderijen en de collages van Anne Van Boxelaere een vreemde iconische uitstraling, als waren het een soort van relieken van een intense en persoonlijke worsteling met beelden, en met de realiteit van waaruit ze getrokken werden. Het zijn bijna geabstraheerde viscerale zelfportretten geworden, hysterisch stille getuigen van een abjecte, overgesystematiseerde dagelijkse én hedendaagse realiteit.
Als klamme kleren aan een wasdraad.

Thibaut Verhoeven
Gent, oktober 2016

EDUCATION

2015 - 2017 : Higher Institute of Fine Arts (HISK), Ghent, Postgraduate degree
2009 - 2014 : Royal Academy of Fine Arts, Antwerp, Painting, Master degree
2004 - 2005 : Royal Academy of Fine Arts, Antwerp, Fashion

CURRICULUM

SOLO EXHIBITIONS

2020

Fred & Ferry Gallery, Antwerp (BE)

2019

Zebrastraat, Gent (BE)

2016

MOT International, Project Space, Brussels (BE)

GROUP EXHIBITIONS

2021

'Bovenkamer', Fred & Ferry Gallery, Antwerp (BE)

2019

Ceres, Kasteelhof De Bist, Ekeren (BE)
Ithaka Kunstenfestival, Leuven (BE)

2018

Popo-Caté-Petl, Bernaerts, Antwerpen (BE)
Studio Start, Open Studios (BE)

2017

Endless, C.W.A.R.T., Knokke, (BE)
Imago Mundi, Venice, (IT)
Off Course Young Contemporary Art Fair, Brussels (BE)

2016

The Empty Fox Hole, HISK, Gent, (BE)
Arture + Architectenwoning, Deurle (BE)
HISK Open Studios, Gent, (BE)
Antwerp Art Weekend, Little HISK, Antwerpen, (BE)
Unterseeboot über Malermeister, CC Mechelen, (BE)

2015

HISK Open Studios, Gent, (BE)

2014

DEUCE painting / sculpture, KASKA, Antwerpen, (BE)

PUBLICATIONS